Việc am hiểu các chuẩn mực giao tiếp của mỗi nền văn hóa khác nhau là điều rất cần thiết cho mỗi người để phát triển tốt các mối quan hệ với mọi người để có được lòng tin và thiện cảm của đối phương thì đầu tiên bạn cần phải có thái độ đúng đắn trong các cuộc gặp gỡ .
Dưới đây mình sẽ giới thiệu cho các bạn về cách giao tiếp của người Nhật Bản .
 |
Trong giao tiếp truyền thống của người Nhật Bản có những quy tắc, lễ nghi mà tất cả mọi người đều phải tuân theo phụ thuộc vào địa vị xã hội cùng mối quan hệ xã hội của từng người tham gia giao tiếp . Việc giao tiếp đầu tiêncủa người Nhật là thực hiện những nghi thức chào hỏi. Lúc chào hỏi người Nhật bao giờ cũng phải cúi mình và kiểu cúi chào còn phải phụ thuộc vào địa vị xã hội và quan hệ xã hội của mỗi người khi tham gia giao tiếp .
Một quy tắc quan trọng là “người dưới” bao giờ cũng phải chào “người trên” trước và theo quy định này thì người lớn tuổi là người trên của người ít tuổi, nam là người trên , thầy là người trên và khách là người trên… Người Nhật thường sử dụng ba kiểu cúi chào sau đây:
–Kiểu Saikeirei: cúi xuống từ từ và rất thấp là hình thức cao nhất để biểu hiện sự kính trọng sâu sắc và thường được sử dụng trước bàn thờ trong các đền của Thần đạo, chùa , trước Quốc kỳ và trước Thiên Hoàng .
-Kiểu cúi chào bình thường :thân mình cúi xuống 20-30 độ và giữ nguyên 2-3 (s). Nếu đang ngồi trên sàn nhà mà muốn chào thì phải đặt hai tay xuống sàn, lòng bàn tay úp sấp cách nhau 10đến 20cm, đầu cúi thấp cách sàn nhà 10đến 15cm.
–Kiểu khẽ cúi chào :thân mình và đầu chỉ hơi cúi khoảng 1s, 2 tay để bên hông.
Người Nhật chào nhau vài lần trong 1 ngày, nhưng chỉ có lần đầu thì phải chào thi lễ,còn những lần sau chỉ khẽ cúi chào. Ngay người Nhật cũng thấy rằng những nghi thức cúi chào này hết sức rườm rà nhưng nó vẫn tồn tại cách giao tiếp từ bao đời nay.
– Giao tiếp mắt :người Nhật thường tránh nhìn trực diện vào đối phương, mà họ thường nhìn vào một vật trung gian như caravat, một cuốn sách, đồ nữ trang, lọ hoa…..hoặc cúi đầu xuống và nhìn sang bên .Nếu khi nói chuyện mà nhìn thẳng vào đối phương thì bị xem là 1 người thiếu lịch sự, khiếm nhã và không đúng mực trong giao tiếp .
–Sự im lặng :người Nhật Bản có khuynh hướng nghi ngờ lời nói và quan tâm nhiều hơn đến hành động, họ dùng cách im lặng như 1 cách để giao tiếp và họ tin rằng nói ít thì tốt hơn là nói nhiều. Trong 1 buổi thương thảo, những người có vị trí cao nhất thường ít nói nhất và những gì mà anh ta nói ra là quyết định sau cùng, im lặng cũng là cách không muốn làm mất lòng của 1 ai đó .
–Gián tiếp và nhập nhằng :thường thì người Nhật giải thích ít những gì mà họ ám chỉ và những câu trả lời thì cũng hết sức mơ hồ. Họ không bao giờ nói “không” và cũng không nói rằng họ không hiểu. Nếu cảm thấy bất đồng hoặc không thể làm những yêu cầu của người khác thì người Nhật thường nói là “điều này khó”.
Bất kỳ lời nói hay cử chỉ nào đó của người Nhật kể cả sự thúc giục hay là từ chối cũng đều mang dấu ấn của sự lịch thiệp, nhã nhặn .Vì họ có ý thức tự trọng cao nên họ đặc biệt tránh trở thành kẻ lố bịch, không đúng mực, khiếm nhã trong lúc giao tiếp.
Người Nhật rất chú trọng làm sao cho đối phương cảm thấy dễ chịu. Họ không bao giờ muốn làm phiền người khác bởi những cảm xúc riêng của mình, cho dù trong lòng họ đang có chuyện buồn nhưng khi giao tiếp với người khác họ vẫn luôn mỉm cười và giữ thái độ vui vẻ .
* Khi bước vào tiếp xúc, sau những lời chào hỏi xã giao,với cương vị là chủ nhà, người Nhật thường chủ động đi vào vấn đề cần bàn bạc trước .Lúc các câu hỏi được đưa ra cũng có nghĩa là công việc đã chính thức được bắt đầu .Trong không khí căng thẳng, nếu bạn là người tạo tình huống vui vẻ gây cười thì bạn sẽ tạo được ấn tượng tốt, nhưng nên biết dừng lại đúng lúc. Khi họ đang thực thi nhiệm vụ hoặc đang suy nghĩ thìbạn không nên đưa ý kiến chệch với vấn đề đang bàn, nói những câu thiếu thông tin hay hỏi về đời tư. Bạn sẽ bị đánh giá là thiếu nghiêm túc, thậm chí sẽ làm mất thiện cảm của họ đối với mình .
Mặc dù người Nhật rất khoan dung với người nước ngoài trong khoản này, nhưng sẽ là 1 lỗi trong giao tiếp nếu bạn không dùng ngôn ngữ lễ phép và kính ngữ khi dùng tiếng Nhật để nói chuyện với người trên .
 |
Ngoài ra nụ cười hay tiếng cười của người Nhật cũng có thể là do họ cảm thấy bối rối hay khó chịu, và có thể không phải họ đang vui.
Sẽ là bất lịch sự nếu khi không gửi thiệp ngay trong ngày Tết của Nhật khi nhận được thiệp gửi cho bạn .Nhưng nếu mà gửi thiệp ấy tới 1 tang gia chưa giáp năm là lỗi trong giao tiếp.
Với người Nhật Bản , việc tặng tiền thường bị xem là thô lỗ, tiền mặt chỉ là loại quà cáp quy chuẩn trong đám cưới hoặc cho trẻ em trong năm mới .
Khi muốn gọi ai đó bằng cách vẫy tay thì nên để tay thẳng, lòng bàn tay hướng xuống ,sau đó quạt các ngón tay xuống ,việc cong 1 vài ngón tay trong không khí là cử chỉ thô tục . Sẽ là 1 lỗi trong giao tiếp nếu chỉ tay trực tiếp vào người khác, thay vào đó là mở rộng bàn tay ngửa lên trên như thể đang bưng 1 cái mâm và chỉ về phía người đó .
Một điều quan trọng khi giao tiếp là cách tạo ra thiện cảm đầu tiên , trong công việc cũng như sinh hoạt, họ không muốn bị lãng quên. Với 1 quỹ thời gian eo hẹp của cuộc sống công nghiệp, công chức Nhật rất quan tâm vấn đề thời gian nếu có cuộc hẹn nào đó . Họ cảm thấy không hài lòng khi phải đợi và mất cảm tình với người sai hẹn. Nếu là người đi tìm hiểu cơ hội hợp tác trong kinh doanh thì người đó khó có cơ hội thứ 2 gặp lại.
Người Nhật Bản thích tặng quà cho từng người khách và khi được tặng quà thường không bao giờ mở món quà đó trước mặt người tặng . Họ tặng quà nhau trong những ngày tết hay khi có tin vui ,thăng quan tiến chức. Việc gói quà là cả 1 nghệ thuật, bạn nên nhờ nhân viên bán hàng làm giúp để không xảy ra sai sót. Không nên tặng quà có số lượng 4 hay 9, những vật nhọn hoặc trà uống vì chúng tượng trưng cho những điều kém may mắn tại Nhật Bản.
Phụ nữ Nhật Bản khi nói chuyện với người ít quen biết thì họ phải im lặng và nhìn đi nơi khác, đó được xem là những hành vi đức hạnh, được đánh giá là phụ nữ đức hạnh ,còn nếu họ nhìn chăm chú sẽ bị đánh giá là người không đứng đắn và thiếu đức hạnh vì hành vi đó được đánh giá như là 1 lời mời gọi dẫn tới sự thân mật .
